Tắc tuyến lệ đạo là gì? Cách điều trị ra sao?

Tắc tuyến lệ đạo là gì? Cách điều trị ra sao? Đều là những thắc mắc thường gặp mà các bác sĩ chuyên khoa nhãn khoa phải giải đáp. Dưới đây, những thông tin này sẽ được các chuyên gia của Thái Hà giải đáp một cách chi tiết, cặn kẽ nhất.

Tắc lệ đạo là gì?

Nước mắt được tiết ra thường xuyên trên bề mặt mắt giúp bôi trơn và dinh dưỡng giác mạc mắt. Lượng nước mắt này được dẫn lưu thường xuyên xuống mũi bằng hệ thống lệ đạo gồm các ống dẫn nhỏ chạy từ điểm lệ vùng góc trong mắt xuống mũi. Trong trường hợp đường ống này bị tắc nghẽn làm nước mắt không thoát xuống mũi được và chảy ra ngoài được gọi là tắc lệ đạo.

Do đặc điểm giải phẫu của tuyến lệ là hệ thống ống nên bệnh lý thường gặp nhất ở lệ đạo là tắc lệ đạo. Khi bị tắc lệ đạo người bệnh có thể khóc nhưng nước mắt không còn thoát được xuống mũi như bình thường, gây tình trạng chảy nước mắt dẫn tới nhiễm khuẩn đường lệ gây viêm nhiễm, đau nhức. Tắc lệ đạo có thể bị tắc 1 phần hoặc hoàn toàn.

Nguyên nhân lệ đạo bị tắc?

• Tắc lệ đạo bẩm sinh: Xuất hiện từ khi trẻ mới đẻ được 1 – 2 tuần hoặc có thể muộn hơn. Nguyên nhân thường do ứ đọng chất dịch trong lòng lệ đạo, hoặc do tồn tại một màng mỏng che lấp đầu dưới của ống lệ mũi nơi đổ vào ngách mũi. Khoảng 20% trẻ em bị tắc tuyến lệ bẩm sinh, hầu hết tự khỏi khi trẻ được 1 tuổi.
• Các bệnh viêm nhiễm lâu ngày: Viêm mũi dị ứng, viêm xoang mạn tính, viêm kết mạc. Sưng nề, căng phần góc trong mắt, khi massage hoặc day ấn vào có thể làm trào mủ nhầy trong mắt (từ lỗ ghèn) và xẹp xuống, một thời gian sau lại phồng lên trở lại.
• Khối u, sẹo tại mắt gây co kéo chèn ép đường dẫn lệ.
• Bỏng, chấn thương (chấn thương mắt mũi, phẫu thuật xoang hàm) gây tắc, đứt lệ quản, co kéo điểm lệ bị lệch đi.
• Thay đổi do tuổi tác: hẹp điểm lệ ở người lớn tuổi.
• Bất thường phát triển sọ và mắt: Hội chứng Down hoặc các rối loạn khác có thể tăng nguy cơ bị tắc lệ đạo.

Dấu hiệu nhận biết khi tắc lệ đạo

• Bệnh nhân chảy nước mắt liên tục trong nhiều ngày
• Đóng vảy ở lông mi
• Góc mắt trong hoặc khu vực giữa mắt và mũi đỏ, sưng nề trong nhiều ngày
• Xuất tiết nhầy (chảy mủ) ở khóe mắt
• Nhìn mờ, ảnh hưởng thị lực.
• Nước mắt có lẫn vệt máu.
• Sốt.

Hướng điều trị tắc lệ đạo

1. Điều trị bảo tồn

Điều trị bảo tồn tắc lệ đạo là phương pháp điều trị không làm thay đổi cấu trúc giải phẫu và sinh lý bình thường của lệ đạo. Thường áp dụng cho tắc lệ đạo bẩm sinh, còn tắc lệ đạo mắc phải ít có kết quả.

Điều trị bảo tồn gồm có:

•  Nhỏ thuốc kháng sinh, day nắn túi lệ
•  Bơm rửa lệ đạo, thông lệ đạo
•  Đặt ống Silicon, nong ống lệ mũi, điện đông ống lệ mũi.

Cách làm: 

• Dùng bơm tiêm có gắn kim lệ đạo đưa vào lệ quản dưới hoặc lệ quản trên để bơm dung dịch nước muối sinh lý vào đường lệ. Bơm rửa có tác dụng rửa sạch các chất dịch ứ đọng trong lệ đạo.
• Một tay kéo da mi dưới xuống dưới và ra ngoài để cố định mi và điểm lệ. Tay kia cầm bơm tiêm, đưa kim thẳng góc từ trên xuống vào qua điểm lệ 1mm. Quay bơm tiêm 900 vào lệ quản ngang, song song bờ mi đến túi lệ, khi chạm vào thành xương thì lùi lại 1mm và từ từ bơm nước vào.
• Sau khi rửa sạch lệ đạo, tiến hành bơm kháng sinh vào lệ đạo dưới áp lực bằng cách dùng một miếng gạc chèn điểm lệ đối diện hoặc dùng que nong đầu tù để bịt lệ quản đối diện nhằm mục đích không cho dung dịch kháng sinh trào ngược ra. Ngoài tác dụng đưa kháng sinh vào lệ đạo để điều trị viêm nhiễm, phương pháp này còn có thể giải phóng chỗ tắc nhờ áp lực bơm từ ngoài vào.

• Nước chảy xuống miệng chứng tỏ lệ đạo thông.
• Phải bơm thật mạnh nước mới xuống miệng hoặc nước vừa xuống miệng vừa trào điểm lệ trên chứng tỏ lệ đạo thông nhưng bị hẹp.
• Nước trào tại chỗ là tắc lệ đạo ở lệ quản dưới.
• Nước trào ra lệ quản trên: tắc đoạn nào đó từ cổ túi lệ trở xuống ống lệ mũi.
• Khi lệ đạo tắc có nhiều mủ thì cần rửa sạch sau đó mới tiến hành thông lệ đạo.

2. Thông lệ đạo

• Thông điểm lệ: dùng 1 tay kéo da mi để bộc lộ điểm lệ. Trường hợp điểm lệ quá nhỏ có thể tra xanh metylen hoặc thuốc đỏ để phát hiện dễ hơn. Tay kia cầm que nong đầu nhọn đưa vào điểm lệ vuông góc với bờ mi, khi que nong vào được 1mm, xoay ngang que nong 900 sao cho song song với bờ mi và đẩy vào trong vừa đẩy vừa xoay tròn que nong để nong rộng điểm lệ. Khi que không vào được nữa rút que nong ra.
• Thông lệ quản ngang: dùng que nong nong rộng điểm lệ. Đưa que thông vào điểm lệ 1mm sau đó vào lệ quản ngang sau khi xoay ngang 900 cho đến khi đầu que thông chạm vào túi lệ và thành xương. Khi que thông đi qua chỗ chít hẹp thì xoay tròn que thông và đẩy từ từ vào trong.
• Thông ống lệ mũi: dùng que nong nong rộng điểm lệ. Đưa que thông vào điểm lệ 1mm vuông góc với bờ mi, sau đó xoay ngang que thông 900 và tiếp tục đẩy que thông đi song song với bờ mi. Nếu khó đẩy que thông thì cần kéo căng da mi ra phía ngoài để lệ quản ngang nằm thẳng, que thông sẽ vào dễ hơn. Khi đầu que thông chạm vào thành xương (que vào khoảng 1 – 1,5cm) xoay que thông lên phía trên một góc 90º sau đó đẩy từ từ xuống phía dưới theo hướng ống lệ mũi (khi đẩy đầu que thông luôn luôn chạm vào thành xương). Rút que thông ra, bơm nước lệ đạo để kiểm tra. Nếu thông chưa được thì khoảng thời gian giữa hai lần thông ít nhất là 1 tuần.

3. Điều trị phẫu thuật

Có nhiều phương pháp phẫu thuật điều trị tắc lệ đạo. Tuỳ thuộc vào từng vị trí tắc, từ đơn giản đến phức tạp.

Tắc trước túi lệ:

• Mở rộng điểm lệ.
• Cắt chỗ hẹp lệ quản.
• Nối thông hồ lệ – miệng: Tạo một đường hầm từ hồ lệ xuống miệng.
• Nối thông kết mạc – xoang hàm.
• Nối thông kết mạc – túi lệ.
• Nối thông kết mạc – túi lệ – mũi.

Tắc sau túi lệ:

Chấn thương đứt lệ quản:

Một số dịch vụ điều trị bệnh tắc lệ đạo tại Bệnh viện Mắt Thái Hà

• Bơm rửa lệ đạo
• Bơm thông lệ đạo
• Đặt nút điểm lệ điều trị tắc hẹp điểm lệ
• Phẫu thuật mở rộng điểm lệ
• Cố định tuyến lệ chính điều trị sa tuyến lệ chính
• Đóng lỗ dò đường lệ
• Đặt ống Silicon điều trị tắc lệ quản ngang( chưa bao gồm ống Silicon)
• Tạo hình đường lệ có hoặc không có điểm lệ

Nếu không được điều trị, tắc lệ đạo mạn tính có thể tiến triển thành viêm cấp tính gây áp xe tại túi lệ, thậm chí gây rò, chảy mủ ra ngoài. Bệnh nhân bị tắc lệ đạo thường đau nhức nhiều, góc trong mắt bị sưng nề tấy đỏ.

Vì vậy khi có triệu chứng bị kích ứng, chảy nước mắt hoặc viêm nhiễm kéo dài, người bệnh nên sớm đến bác sĩ nhãn khoa thăm khám và điều trị kịp thời.

Liên hệ tổng đài 1900.63.80.85 để được tư vấn chi tiết về dịch vụ bơm rửa lệ đạo, giải đáp miễn phí các thắc mắc, đặt lịch khám và hưởng trọn các ưu đãi hiện hành.