Thị lực là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân gây suy giảm thường gặp

---

1. Thị lực là gì?

Thị lực là một chức năng của thị giác cho phép bạn có thể nhìn và nhận biết được các sự vật xung quanh. Thị lực giúp nhận biết ánh sáng, phân biệt màu sắc, hình ảnh và phân biệt các chiều không gian.

1.1 Cấu tạo của mắt

Cấu tạo của mắt gồm 6 bộ phận, chúng phối hợp với nhau để tạo nên thị lực bao gồm:

• Giác mạc: Có tác dụng giúp khúc xạ ánh sáng đi vào mắt.
• Đồng tử: Cho ánh sáng đi vào và kiểm soát lượng ánh sáng đi vào mắt. Đồng tử giãn ra trong ánh sáng mờ và co lại trong ánh sáng mạnh.
• Mống mắt: Có vai trò điều khiển đồng tử, kiểm soát kích thước đồng tử.
• Thủy tinh thể: Hoạt động giống như một chiếc máy ảnh giúp tập trung tia sáng đi vào mắt thành các tiêu điểm sắc nét, cho phép mắt nhìn rõ hình ảnh.
• Võng mạc: Có vai trò như màn hứng ánh sáng, chuyển chúng thành tín hiệu hình ảnh và truyền lên não.
• Dây thần kinh thị giác: Truyền tín hiệu hình ảnh từ võng mạc lên não để phân tích giúp nhận dạng hình ảnh.

Nếu có ít nhất 1 trong số các cơ quan trên đây có vấn đề thì thị lực của mắt sẽ thị ảnh hưởng, nghiêm trọng có thể khiến thị lực không thể phục hồi, gây mù lòa.

1.2 Thị lực 20/40, 20/200, 20/30,.. nghĩa là gì?

Các con số 20/40, 20/30, 20/60,… là cách ghi kết quả đo thị lực bằng bảng đo cận thị, cho biết tình trạng thị lực của mắt. Hiện nay có 2 cách ghi kết quả đo thị lực là cách ghi Snellen và cách ghi số thập phân với mẫu số là 10.

Quy ước cách ghi kết quả thị lực Snellen như sau:

• Tử số (số viết phía trước dấu /): Cho biết khoảng cách đọc được chữ thử ở mắt người được thử thị lực.
• Mẫu số (số viết phía sau dấu /): Cho biết khoảng cách đọc được chữ thử ở mắt người bình thường.

Ví dụ: Thị lực 10/20 nghĩa là mắt người được kiểm tra đọc được chữ thử ở khoảng cách 10m trong khi mắt bình thường đọc được chữ thử đó ở khoảng cách 20m.

Tại Việt Nam phổ biến cách ghi thập phân từ 1/10 đến 15/10 trong đó kết quả đo thị lực 1/10 cho thấy thị lực yếu, thị lực 10/10 là thị lực tốt còn 15/10 là rất tinh mắt.

Đây là cách ghi kết quả khi kiểm tra thị lực bằng bảng đo cận thị, nó cho biết người kiểm tra đọc được bao nhiêu hàng trên tổng số 10 hàng. Bạn có thể quy đổi cách ghi Snellen sang cách ghi thập phân với tử số 10 như sau: thị lực 20/40 sẽ tương đương với 5/10, thị lực 20/30 tương đương với 7/10, tương tự vậy thị lực 20/200 là 1/10 hay 20/20 sẽ là 10/10.

2. Suy giảm thị lực là gì?

Suy giảm thị lực là tình trạng mắt giảm khả năng nhìn thấy nhìn ảnh, sự vật ở một mức độ cụ thể. Người bệnh có thể bị suy giảm thị lực ở cả 2 mắt hoặc suy giảm thị lực 1 bên mắt.

Bạn có thể nhận biết sớm các dấu hiệu cho thấy suy giảm thị lực như:

• Tầm nhìn thay đổi đột ngột.
• Nhìn mờ, nhìn không rõ các chi tiết của hình ảnh.
• Thường xuyên bị đau 1 hoặc cả 2 bên mắt.
• Cảm thấy có 1 màn chắn trước mắt khiến mắt nhìn không rõ sự vật.
• Nhìn thấy những vệt đen.
• Nhìn hình ảnh bị méo mó, cong vẹo.

Bất kỳ biểu hiện bất thường nào của mắt cũng là dấu hiệu cho thấy mắt đang có vấn đề. Bạn cần đến bệnh viện, phòng khám uy tín để được kiểm tra chính xác tình trạng sức khỏe mắt.

3. Nguyên nhân gây suy giảm thị lực

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng suy giảm thị lực ở mắt từ nhẹ đến nặng. Trong đó phổ biến nhất là các nguyên do sau:

3.1 Tật khúc xạ ở mắt

Các tật khúc xạ như cận, viễn, loạn là nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng suy giảm thị lực đặc biệt là ở người trẻ. Mắt bị cận thị, viễn thị hay loạn thị sẽ gặp khó khăn trong việc nhìn rõ hình ảnh. Tuy nhiên khi tật khúc xạ được phát hiện sớm có thể khắc phục được thị lực bằng nhiều biện pháp hoặc phẫu thuật để điều trị dứt điểm, khôi phục lại thị lực.

3.2 Lão hóa

Cùng với quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể khi bước sang tuổi 40 mắt dần có các dấu hiệu lão hóa gây suy giảm thị lực. Lão thị là tình trạng suy giảm thị lực do lão hóa phổ biến nhất khiến tầm nhìn giảm gây ra nhiều khó khăn trong sinh hoạt, làm việc.

Ngoài ra, bạn còn có thể mắc một số bệnh lý về mắt do tuổi tác như: đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng do tuổi tác, thoái hóa võng mạc,… Các bệnh lý này nếu không được phát hiện kịp thời có thể khiến người bệnh mất thị lực vĩnh viễn.

3.3 Chấn thương ở mắt

Trong sinh hoạt thường ngày nếu xảy ra sự cố gây chấn thương cho mắt hay nhiễm trùng mắt, khiến mắt bị viêm nhiễm đều gây ra những ảnh hưởng xấu đến thị lực. Những ảnh hưởng nhỏ nếu điều trị và chăm sóc tốt người bệnh có thể lấy lại thị lực bình thường.

3.4 Bệnh lý về mắt

Tăng nhãn áp, bong võng mạc, nhược thị, xuất huyết dịch kính, viêm kết mạc, bệnh mù màu, quáng gà, ung thư mắt,… và các bệnh lý khác về mắt khác đều làm suy giảm thị lực, giảm tầm nhìn của mắt. Bệnh cần được phát hiện sớm để có thể khắc phục, điều trị kịp thời, nếu không sẽ gây nguy hiểm cho mắt, khả năng bị mù lòa rất cao.

3.5 Bệnh lý cơ thể ảnh hưởng đến mắt

Một số bệnh lý của cơ thể có thể gây ảnh hưởng đến thị lực như:

• Tiểu đường gây ra bệnh võng mạc đái tháo đường rất nguy hiểm cho mắt, có thể khiến mắt mù lòa.
• Huyết áp cao gây ra tình trạng tắc tĩnh mạch võng mạc khiến mắt bị mờ đi.
• Bệnh bạch tạng khiến mắt thiếu sắc tố nên sẽ bị mờ dần, mắt nhạy cảm, dễ bị tổn thương và suy giảm thị lực theo thời gian.

Do đó người đang có các bệnh lý mãn tính cần kiểm soát tốt tình trạng bệnh, dùng thuốc đều đặn và thăm khám bác sĩ định kỳ.

4. Cách điều trị suy giảm thị lực tốt nhất

Suy giảm thị lực tùy theo từng bệnh lý và tình trạng bệnh khác nhau sẽ có cách chữa trị riêng để giúp cải thiện, hồi phục lại thị lực cho người bệnh.

• Cận – Viễn – Loạn: Tật khúc xạ của mắt có thể khắc phục bằng việc đeo kính hoặc phẫu thuật để điều trị hoàn toàn.
• Lão thị: Dùng kính lão để cải thiện thị giác. Ngoài ra có thể sử dụng thêm phương pháp phẫu thuật Presbyond.
• Các bệnh lý khác về mắt: Mỗi bệnh lý sẽ có tình trạng nặng nhẹ khác nhau, dựa vào đó bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp nhất như dùng thuốc uống, thuốc nhỏ, phẫu thuật hoặc phối hợp các phương pháp điều trị với nhau để mang lại hiệu quả tốt nhất.

Tuy nhiên việc điều trị chỉ có hiệu quả tốt nhất khi phát hiện sớm, nhiều bệnh khi đã để quá nặng sẽ làm giảm hiệu quả điều trị khiến mắt có nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn. Do đó, nên khám bác sĩ định kỳ 6 tháng /lần hoặc bất kỳ khi nào mắt có những dấu hiệu lạ để phát hiện bệnh kịp thời và không làm chậm trễ việc điều trị.

Để đảm bảo thị lực luôn được tốt nhất bạn nên có chế độ sinh hoạt lành mạnh, có thời gian nghỉ ngơi hợp lý cho mắt, bảo vệ mắt trước những tác động của môi trường, duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học,…

Trên đây đã mang đến cho bạn những thông tin tổng quan và đầy đủ nhất cho câu hỏi “Thị lực là gì?”. Thị lực của mắt rất quan trọng, có ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống và sinh hoạt do đó bạn cần quan tâm, chăm sóc mắt đúng cách. Hãy chia sẻ thông tin này với mọi người để hiểu rõ hơn về thị lực và cách chăm sóc mắt.