Bệnh võng mạc tăng huyết áp ảnh hưởng đến mắt như thế nào?

---

Võng mạc cao huyết áp là bệnh gì?

Võng mạc cao huyết áp là những tổn thương ở mạch máu võng mạc do tăng huyết áp gây ra. Bệnh thường xảy ra khi huyết áp của người bệnh tăng quá cao khiến thành mạch máu của võng mạc dày lên đồng thời những lòng mạch máu này sẽ hẹp lại khiến lượng máu cung cấp cho võng mạc bị hạn chế. Một số ít trường hợp người bệnh xuất hiện phù nề võng mạc.

Tăng huyết áp mãn tính kéo dài có thể gây ra các thương tổn nặng nề ở mạch máu võng mạc, hạn chế chức năng của võng mạc, tạo thành áp lực lên dây thần kinh thị giác, gây ra các vấn đề về thị lực. Các thành phần của máu lúc này bị thoát ra khỏi mạch máu gây tình trạng xuất tiết, xuất huyết đi kèm với phù nề võng mạc.

Tăng huyết áp có thể để lại nhiều tổn hại lên mạch máu võng mạc cũng như những thương tổn ở hệ mạch của các cơ quan khác. Dựa vào những thương tổn này, chuyên gia phân loại bệnh võng mạc tăng huyết áp thành các giai đoạn khác nhau.

Dấu hiệu nhận biết bệnh võng mạc tăng huyết áp

Bệnh võng mạc do tăng huyết áp gây ra thường không có dấu hiệu nhận biết rõ ràng trong giai đoạn sớm. Khi bệnh phát triển đến giai đoạn muộn, tình trạng thực sự nghiêm trọng, người bệnh sẽ thấy xuất hiện một số dấu hiệu đặc trưng như:

• Mắt kém thị lực, tầm nhìn giảm do thị trường bị thu hẹp.
• Sưng mắt.
• Mắt nổi gân đỏ do mạch máu bị đứt vỡ.
• Đau nhức đầu kéo dài đi kèm với tình trạng song thị, nhìn một vật thành hai vật…

Nếu phát hiện huyết áp liên tục tăng cao, bất thường đi kèm với những tình trạng lạ ở mắt kéo dài bạn cần nhanh chóng đến ngay bệnh viện khám mắt để kiểm tra, thăm khám giúp hạn chế tối đa nguy cơ thay đổi nhanh chóng và tiêu cực ở thị lực.

Nguyên nhân gây bệnh võng mạc cao huyết áp

Huyết áp tăng cao, kéo dài là nguyên nhân chính gây bệnh võng mạc cao huyết áp. Tình trạng tăng huyết áp thường là vấn đề sức khỏe mãn tính, những áp suất máu do tim tạo ra gây áp lực cao lên động mạch máu. Máu di chuyển trong cơ thể ở tình trạng áp suất cao như vậy kéo dài lâu ngày sẽ khiến cho các mô động mạch bị căng ra và dẫn đến thương tổn, từ đó gây ra nhiều biến chứng phức tạp.

Võng mạc cao huyết áp có thể gây ra những thương tổn gì ở mắt?

Bệnh võng mạc do tăng huyết áp có thể gây ra một số thương tổn điển hình ở mắt như:

• Co động mạch: Tăng huyết áp động mạch sẽ gây ra hiện tượng co động mạch ở dạng khu trú hoặc lan tỏa khiến động mạch bị cứng, thẳng, chia thành các nhánh vuông góc, tạo thành hình ảnh thưa thớt của hệ mạch võng mạc.
• Bắt chéo động mạch, tĩnh mạch: Vị trí bắt chéo động, tĩnh mạch được bao bọc bởi một bao xơ chun chung. Khi xảy ra quá trình xơ cứng thành mạch, động mạch lúc này sẽ đè bẹp tĩnh mạch.
• Xơ cứng động mạch: Khi lớp collagen trở nên già cỗi, thành động mạch lúc này sẽ cứng lại và dày lên khiến cho động mạch thu hẹp lại, biến đổi nhìn như sợi dây đồng. Động mạch trở nên kém đàn hồi, bị hyaline hóa tạo thành hình ảnh sợi dây bạc. Cuối cùng tạo thành một bao trắng che lấp ở cột máu.
• Xuất tiết mềm (xuất tiết bông): Là sự xuất hiện của những đám trắng bờ, không rõ nét, nằm nông và che lấp các mạch máu hoặc nằm ở gần những mạch máu lớn trong mắt.
• Xuất tiết cứng: Là những đám màu vàng, nằm sâu ở cực sau của mắt, tạo thành ranh giới rõ ràng. Xuất tiết cứng có thể xuất hiện như hình nan hoa, lan tỏa dần về phía hoàng điểm, tạo thành sao hoàng điểm, trong một số ít trường hợp chúng có thể tập trung lại và tạo thành đám thâm nhiễm lớn.
• Xuất huyết võng mạc: Thường có hình ngọn nến, xuất huyết dạng nông, nằm dọc theo các sợi thần kinh ở xung quanh các mạch máu lớn cạnh đĩa thị. Đôi khi xuất huyết võng mạc sâu hơn, hình chấm hoặc tròn lan tỏa khắp võng mạc.
• Phù đĩa thị: Bờ đĩa thị hơi nhô lên, ranh giới thường không rõ ràng, thường rất mờ. Các tĩnh mạch lúc này sẽ giãn ra, ngoằn ngoèo, phát hiện cương tụ và đi kèm với giãn mao mạch. Trong một số ít trường hợp xảy ra xuất huyết đĩa thị.

4 cấp độ nghiêm trọng của võng mạc tăng huyết áp

Bệnh võng mạc cao huyết áp thường tiến triển theo 4 cấp độ, biểu thị theo thang điểm từ 1 đến 4, thể hiện rõ các cấp độ nghiêm trọng tăng dần của bệnh. Cụ thể:

Cấp độ 1

Võng mạc cao huyết áp ở cấp độ 1 thường được xem là tình trạng nhẹ nhất của bệnh. Động mạch nơi võng mạc lúc này chỉ bị thu hẹp nhẹ, bệnh nhân không phát hiện triệu chứng khác biệt ở mắt.

Cấp độ 2

Khi bệnh võng mạc do tăng huyết áp tiến triển đến giai đoạn 2, tình trạng co thắt nơi động mạch võng mạc sẽ trở nên nghiêm trọng hơn, trong y khoa thường gọi là dị dạng động mạch. Tĩnh mạch lúc này sẽ bị lệch hướng với động mạch ở đoạn bắt chéo. Cấp độ 2 cũng tương tự như cấp độ 1, các dấu hiệu ở mắt thường chưa xuất hiện rõ ràng.

Cấp độ 3

Ngoài các biểu hiện co thắt động mạch như cấp độ 2, ở cấp độ 3 sẽ xuất hiện thêm triệu chứng:

• Phù võng mạc.
• Vi phình mạch.
• Xuất huyết dạng bông hoặc xuất huyết võng mạc, xuất huyết hình ngọn nến.
• Tiểu động mạch lúc này thu nhỏ như sợi dây đồng.
• Tĩnh mạch bị thu nhỏ, đầu nhọn và lệch vuông góc so với đoạn bắt chéo ở động mạch.

Thị lực của người bệnh lúc này suy giảm rõ rệt do sự thu nhỏ của thị trường, phù võng mạc gây sưng mắt, nhức mắt.

Cấp độ 4

Cấp độ 4 được xem là tổn thương nặng nề nhất của bệnh võng mạc do tăng huyết áp. Lúc này các dấu hiệu gặp ở cấp độ 3 trở nặng, động mạch bị thu nhỏ như sợi dây bạc đi kèm với sưng đĩa thị hay còn gọi là phù hoàng điểm và phù gai thị đi cùng những cơn nhức đầu kéo dài. Giai đoạn nặng nhất của bệnh võng mạc cao huyết áp đồng nghĩa với việc gia tăng nguy cơ đột quỵ cao hơn.

Người bệnh võng mạc cao huyết áp giai đoạn 4 có khả năng cao sẽ phải đối diện thêm với các bệnh lý liên quan đến gan và thận.

Chẩn đoán bệnh võng mạc tăng huyết áp chủ yếu dựa vào bệnh sử tức là thời gian mắc bệnh cùng cấp độ nghiêm trọng của tăng huyết áp, kết hợp với soi đáy mắt.

Hậu quả của bệnh võng mạc cao huyết áp

Bệnh võng mạc cao huyết áp kéo dài có thể gây ra một số biến chứng, hậu quả liên quan đến võng mạc như:

• Tắc nghẽn động mạch hoặc tĩnh mạch: Khi lượng máu lưu thông tới võng mạc bị huyết khối trong mạch máu cản trở gây ra tình trạng tắc nghẽn ở tĩnh mạch hoặc động mạch máu võng mạc.
• Bệnh lý thần kinh thị giác: Khi huyết áp tăng cao bất thường, liên tục sẽ ngăn chặn lưu lượng máu di chuyển đến mắt gây thiếu máu cục bộ, hình thành các bệnh lý liên quan đến thần kinh thị giác.
• Thương tổn dây thần kinh: Tình trạng này thường đi kèm với xuất huyết dạng bông.
• Tăng huyết áp ác tính: Tuy hiếm gặp nhưng tình trạng này cực kỳ nguy hiểm, huyết áp tăng cao đột ngột gây cản trở tầm nhìn và khiến thị lực suy giảm đột ngột, tính mạng của người bệnh bị đe dọa.

Ngoài ra, chuyên gia đã nhận định những người bị bệnh võng mạc cao huyết áp gia tăng khả năng đột quỵ và suy tim cao hơn rất nhiều so với người bình thường.

Bệnh võng mạc tăng huyết áp có thể điều trị được không?

Bệnh võng mạc cao huyết áp được khắc phục và phòng ngừa chủ yếu bằng việc kiểm soát tốt huyết áp kết hợp với dùng thuốc và thiết lập thói quen sống lành mạnh. Cùng với các loại thuốc giúp kiểm soát huyết áp, người bệnh sẽ được chỉ định dùng thêm một số thuốc giúp khắc phục bệnh võng mạc ở mắt như:

• Thuốc giãn tĩnh mạch.
• Thuốc giúp tăng cường tuần hoàn võng mạc.
• Thuốc gia tăng sức bền thành mạch.

Bên cạnh đó, người bệnh cần thiết lập thói quen khám mắt định kỳ giúp tầm soát sớm các bệnh ở mắt, hạn chế tối đa các thương tổn đến mắt gây mất thị lực vĩnh viễn.

Ngoài ra, người bệnh võng mạc tăng huyết áp cần thiết lập thói quen sống lành mạnh bao gồm: Duy trì tập thể dục hàng ngày, thiết lập chế độ dinh dưỡng khoa học, giảm bớt lượng muối cơ thể hấp thụ, tăng cường rau xanh, quả mọng trong bữa ăn hàng ngày, kiêng rượu, bia, thuốc lá, chất kích thích, giảm cân hợp lý để hạn chế tình trạng tăng huyết áp.

Các tình trạng nặng hơn, phù dây thị giác, đe dọa đến thị lực rất cần được điều trị cấp cứu tích cực. Trường hợp mất thị lực xảy ra bác sĩ có thể chỉ định điều trị phù võng mạc bằng một trong các cách:

• Chiếu tia laze quang đông võng mạc khi phát sinh các tổn thương gây thiếu máu hoặc tăng sinh tân mạch võng mạc.
• Tiêm nội nhãn corticosteroid.
• Tiêm một số chất gây ức chế yếu tố tăng trưởng nội mạc mạch máu.
• Phẫu thuật cắt dịch kính khi bị xuất huyết kéo dài.

Tóm lại, bài viết trên đây cung cấp cho bạn đọc các thông tin hữu ích về bệnh võng mạc cao huyết áp. Hy vọng sẽ mang lại những thông tin hữu ích. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi nếu còn thắc mắc cần được giải đáp, tư vấn thêm nhé!