Mắt lác ngoài: Cơ chế hoạt động, biểu hiện, cách trị

Tìm hiểu về hiện tượng mắt lác ngoài

Mắt lác ngoài là tình trạng lòng đen của mắt bị lệch ra phía bên ngoài về phía tai khiến cho hai mắt không thể cùng nhìn thẳng mà nhìn theo hai hướng khác nhau. Một bên mắt nhìn thẳng về phía trước, bên còn lại nhìn lệch ra phía bên ngoài. Mắt nhìn thẳng và nhìn lệch có thể luân phiên và hoán đổi vị trí cho nhau.

Hiện tượng lác ngoài có thể xảy ra ở một hoặc cả hai mắt và thường xuất hiện nhiều hơn khi người bệnh tập trung quan sát các vật ở xa.

---

Cơ chế hoạt động của lác ngoài

Đa số các trường hợp lác ngoài do chịu tác động của dây thần kinh số 3, đây là dây thần kinh vận nhãn chung chi phối đến vận động của nhóm cơ có liên quan đến cơ nâng mí. Lác ngoài thường phổ biến ở người lớn hơn là trẻ em.

Khi tình trạng mắt lác xảy ra khiến cho một mắt nhìn thẳng và mắt còn lại hướng ra phía bên ngoài khiến tiêu điểm của hai mắt tập trung vào các vật thể khác nhau gây ra tầm nhìn đôi. Não bộ lúc này sẽ loại bỏ dần các tín hiệu của một bên mắt yếu hơn để hạn chế biểu hiện của chứng song thị.

Ở một số ít trường hợp bị lác ngoài như thị lực vẫn tốt, hai mắt được sử dụng luân phiên, đan xen cho các thời điểm khác nhau, đường dẫn truyền thị giác phát triển đều ở mỗi mắt. Còn những trường hợp khác, mắt tốt hơn giữ chức năng thị giác chính, não bộ bỏ qua tín hiệu ở mắt yếu hơn khiến nó không thể phát triển đường dẫn truyền thị giác bình thường gây biến chứng nhược thị là một trong các bệnh về mắt ở trẻ em có thể gây mù lòa.

Mức độ nguy hiểm của mắt lác ngoài

Mắt lác ngoài nếu không có biện pháp can thiệp y tế phù hợp có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, đe dọa đến thị lực của người bệnh chứ không chỉ đơn giản là vấn đề về thẩm mỹ. Một số tác hại thường thấy của lác ngoài như:

• Nhược thị: Lác ngoài nếu xảy ra ở trẻ em trong giai đoạn phát triển thị giác có thể gây tác hại nghiêm trọng như nhược thị khiến việc can thiệp y tế càng phức tạp và khó khăn hơn. Nhược thị là một trong các bệnh về mắt ở trẻ em khiến thị lực suy giảm không thể cải thiện được bằng việc đeo kính.
• Mất thị giác hai mắt: Mắt mất đi khả năng nhận thức chiều sâu, giảm sút khả năng ước tính khoảng cách giữa hai vật, dễ vấp té, bước hụt khi đi cầu thang.
• Hạn chế thị trường mắt: Lác ngoài khiến cho thị trường quan sát một bên mắt bị hạn chế, thu hẹp.
• Ảnh hưởng đến cơ nâng mi: Lác ngoài dễ đi kèm với hiện tượng sụp mí mắt cùng nhiều biểu hiện khác liên quan đến cơ nâng mi.

Ngoài ra, lác ngoài còn gây mất thẩm mỹ cho khuôn mặt, khiến người bệnh thiếu tự tin trong giao tiếp, ảnh hưởng đến tâm lý, chất lượng cuộc sống. Vì vậy, khi phát hiện các dấu hiệu lác ngoài hãy nhanh chóng đến các cơ sở nhãn khoa uy tín để khám mắt, có phương pháp can thiệp phù hợp để tránh những biến chứng nguy hiểm.

Dấu hiệu nhận biết người bị lác ngoài

Dấu hiệu đặc trưng của lác ngoài là lòng đen của một hoặc cả hai mắt bị lệch ra phía ngoài, gần tai khi ở tư thế nhìn thẳng. Tình trạng này khá dễ để nhận biết. Bạn có thể tự soi gương hoặc nhờ người đứng đối diện để quan sát, phát hiện hai mắt lệch nhau. Ngoài ra, mắt lác ngoài có thể đi kèm một số biểu hiện khác như:

• Mắt lác ngoài thị lực thường xuyên kém hơn mắt còn lại, có thể nhìn không rõ, nhìn mờ hơn khiến người bệnh thường phải nghiêng đầu giúp nhìn sự vật rõ hơn.
• Nhức, mỏi mắt thường xuyên, khả năng tập trung suy giảm.
• Lác ngoài đột ngột ở người lớn có thể gây ra hiện tượng song thị.

Với các trường hợp lác ẩn sẽ khó tự phát hiện các dấu hiệu bệnh, trường hợp này cần đi khám chuyên khoa để xác định bệnh.

Nguyên nhân khiến mắt bị lác ngoài

Nguyên nhân chủ yếu gây lác ngoài được nhận định do ảnh hưởng từ những thương tổn ở dây thần kinh số 3. Ngoài ra, lác ngoài còn có thể do thương tổn ở các cơ vận nhãn khiến một trong các cơ vận nhãn không còn phối hợp đồng bộ với nhau. Một số yếu tố dưới đây có thể gia tăng nguy cơ lác ngoài:

• Do bẩm sinh, trẻ có thể bị di truyền lác ngoài từ người thân trong gia đình, thường diễn tiến ngay trong giai đoạn 6 tháng đầu đời gây hiện tượng mắt lác ở trẻ sơ sinh.
• Biến chứng của các bệnh lý tại mắt khác như đục thủy tinh thể, bất đồng khúc xạ…
• Hậu quả của chấn thương mắt, biến chứng sau phẫu thuật mắt.
• Biến chứng của các bệnh lý toàn thân khác như tiểu đường, Basedow…
• Biến chứng của các tật khúc xạ khác ở mắt như viễn thị, cận thị nặng.

Mắt lác ngoài có điều trị được không?

Cũng như các loại lác khác, lác ngoài nếu được phát hiện sớm và có biện pháp trị bệnh phù hợp sẽ mang lại những kết quả khả quan, gìn giữ thị lực tốt cho người bênh. Căn cứ vào từng tình trạng cụ thể, thể trạng và độ tuổi của bệnh nhân, bác sĩ nhãn khoa sau khi thăm khám sẽ chỉ định những phương pháp can thiệp phù hợp.

Mục đích trị lác ngoài đều nhằm cải thiện, bảo vệ thị lực cho bên mắt lác, điều chỉnh mắt bị lác về lại vị trí cân bằng, cải thiện thẩm mỹ cho người bệnh. Một số phương pháp thường được áp dụng hiệu quả hiện nay như:

• Đeo kính: Thường chỉ định cho người bị lác ngoài kèm theo các tật khúc xạ khác ở mắt như cận thị. Kính giúp chỉnh độ ở mắt, hỗ trợ thị lực sáng rõ cũng như hồi phục lại điều tiết ở thị giác, giúp kiểm soát độ lác tốt hơn.
• Bịt mắt, kích thích mắt bệnh: Bệnh nhân được chỉ định dùng bịt mắt, kính chuyên dụng hoặc nhỏ thuốc mắt giãn đồng tử làm mờ tạm thời bên mắt tốt, đánh lừa não bộ, kích thích bên mắt lác hoạt động. Phương pháp này thường được chỉ định cho bệnh nhân lác ngoài đã biến chứng sang nhược thị.
• Thực hiện các bài tập luyện mắt: Bác sĩ có thể chỉ định bạn thực hiện thêm một số bài tập luyện mắt giúp hình thành khả năng nhìn tập trung vào một hướng cho hai mắt. Kiên trì tập luyện các bài tập trị mắt lác này sẽ giúp tăng cường sức khỏe tốt hơn cho mắt.
• Phẫu thuật lác: Thường được chỉ định cho các trường hợp bị lác nặng, các phương pháp khác không thể giúp tăng cường hoặc cải thiện tầm nhìn ở mắt. Lúc này, phẫu thuật chỉnh lại trục nhãn cầu sẽ được bác sĩ cân nhắc, chỉ định cho mắt lác ngoài. Thông qua can thiệp vào vùng cơ mắt, bác sĩ sẽ điều chỉnh mắt về vị trí cân bằng.

Lưu ý là phẫu thuật lác không giúp mắt bị lác hồi phục thị lực, người bệnh vẫn cần kiên trì áp dụng các bài tập luyện mắt, bịt mắt giúp tăng cường, kích thích thị giác cho bên mắt yếu hơn.

Tóm lại, bài viết trên đây đã tổng hợp cho bạn đọc các thông tin chi tiết về hiện tượng mắt lác ngoài. Tình trạng này không đơn thuần chỉ là vấn đề thẩm mỹ, nếu không được can thiệp y tế kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng đe dọa đến thị lực. Hãy chia sẻ bài viết với người thân, bạn bè để cùng có thêm nhiều kiến thức hữu ích nhé!